«وبا» به عنوان نخستین بیماری تهدیدکننده سال 84 در ایران درحالی تا کنون صدها تن را مبتلا کرده است که طبق آخرین اپیدمی گزارش شده در کشور در سال 77 ، 11 هزار تن را از تمامی استانهای کشور مبتلا کرده بود. همچنین در سال 78 حدود 1000 مورد ابتلا به وبا تایید و طی 4 سال اخیر نیز به طور متوسط 100 مورد وبا در کشور گزارش شد.

از سویی دیگر آخرین موارد گزارش شده اپیدمی وبا در جهان به سال 1992 میلادی بازمی‌گردد که در بنگلادش و جنوب آسیا و سال 1994 در زئیر شماری را مبتلا کرد.

امسال نیز در افغانستان - از همسایه‌های شرقی ایران - مواردی از وبا گزارش شد.

«وبا» از بیماری‌های عفونی قدیمی است که تا کنون 7 مورد پاندمی در جهان ایجاد کرده است و 6 پاندمی اولیه وبا که از قرن 19 آغاز شده و تا قرن 20 ادامه داشته، با بیوتیپ کلاسیک بوده است.

آخرین پاندمی وبا در سال 1961 میلادی و با بیوتیپ جدید التور بود. این در حالیست که شناسایی التور به سال‌های دور برمی‌گردد، ولی بروز آن در سال 1961 و در آخرین پاندمی وبا بوده است.

«وبا» از بیماری‌های بومی ایران محسوب می‌شود و نزدیک به 40 سال است که در کشور ما وجود دارد، به طوری که قانون مصوب سال 1322 مجلس ایران، پزشکان را ملزم کرد تا در صورت مواجهه با این بیماری موارد را فورا گزارش کنند.

وبای التور نیز یک بیماری حاد اسهالی و عامل آن «ویبریوکلرا یا التور» است که منحصرا انسان را مبتلا می‌کند. این بیماری به شدت مسری است.

ویژگی مشخص وبا آغاز ناگهانی اسهال جهنده بدون فشار و آبکی است که به دنبال آن استفراغ، کم آب شدن سریع، گرفتگی ماهیچه‌ها و کم شدن ادرار فرا می‌رسد. میزان کشندگی بیماری در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیت بدن 30 تا 40 درصدست.

علایم:

دوره پنهانی وبا از چند ساعت تا 5 روز بوده و بطور معمول 1 تا 2 روز است . شدت علائم بیماری به سرعت و مدت از دست رفتن مایعات بستگی دارد.

وبا دارای سه مرحله است:

الف: مرحله تخلیه‌ای: بیمار ناگهان دچار اسهال شدید، بدون درد و آبکی می‌شود که به دنبال آن استفراغ روی داده و مدفوع نمای آب برنجی دارد.

ب: مرحله کلاپس: به دلیل کم آبی بدن بیمار به مرحله کلاپس وارد می‌شود و به صورت پایین افتادن فشار خون، نبض خیلی ضعیف، شکم فرو رفته، دست و پای خیلی سرد، قطع ادرار و ... نمایان می‌شود.

ج: مرحله بهبودی: اگر مایعات بدن بیمار جبران شود فشار خون بیمار رو به افزایش می‌رود و علائم حیاتی نرمال شده و بیمار از مرگ حتمی نجات می‌باید.

راه انتقال:

انتقال وبا از انسان به انسان از راههای زیر صورت می‌گیرد:

آب آلوده به مدفوع ( منابع آب بدون نظارت ) شامل: استخرها و ...، آشامیدنی و خوراکی آلوده.

شایان ذکر است خوردنی و آشامیدنی آلوده با همه‌گیری وبا رابطه مستقیم دارد شیردادن کودکان با بطری یک عامل خطر چشمگیر برای خورندگان آن است.

 وبا را هرچه سریع‌تر درمان کنید

احتمال مرگ مبتلایان به «وبا» در صورت کنترل و درمان کمتر از یک درصد است، همچنین هشدار داد: در صورتی که بیماران درمان نشوند احتمال مرگ‌شان به بالای 60 درصد می‌رسد.

مسئولان کشور با هشدار نسبت به این که احتمال همه‌گیری وبا بسیار بالاست، خاطرنشان می کنند: این تعداد ابتلا در کشور مقدمه‌ای برای اپیدمی است و احتمال دارد که تا دو هفته آینده همه تخت‌های بیمارستان‌ها از بیماران پر شود.

این متخصصین به شهروندان توصیه می کنند که نکات بهداشتی را رعایت کنند و از مصرف میوه و سبزی آلوده قویا خودداری کنند.

تعداد مبتلایان به وبا در کشور به صدها تن رسید

علی‌رغم هشدارهای داده شده از سوی مسؤولان بهداشتی تعداد موارد ابتلا به وبا در کشور در حال افزایش است .

دکتر سروش رییس اداره بیماریهای منتقله از آب و مواد غذایی وزارت بهداشت درتاریخ بیستم مردادماه هشتاد و چهار تعداد فوت ناشی از وبا در کشور را سه مورد اعلام و اظهار کرد: موارد مرگ در استانهای قم، کرج و همدان هر کدام یک مورد گزارش شده است و تا کنون افزایشی نداشته است.

اقدامات و توصیه‌های وزارت بهداشت برای کنترل وبا

شستن دست‌ها با آب و صابون و ضد عفونی سبزیجات از راههای پیشگیری از وبا

وزارت بهداشت در نخستین روزهای آغاز گسترش بیماری وبا در کشور در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: شستن دستها با آب و صابون مایع، ‌ضد عفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها قبل از مصرف و استفاده از آب آشامیدنی سالم مهمترین موازین بهداشتی برای جلوگیری از وباست.

در این اطلاعیه همچنین به مسافران توصیه شده بود تا از مصرف آب‌های غیر مطمئن خودداری کنند و در صورت عدم دسترسی به آب سالم از آب بطری استفاده کنند یا آن را بجوشانند و سپس مصرف کنند.

وزارت بهداشت در اطلاعیه خود همچنین به مسافران ورودی از کشورهای افغانستان و پاکستان توصیه کرد در صورتی که افراد دارای علائم گوارشی از قبیل اسهال و استفراغ هستند به اولین مرکز بهداشتی - درمانی در اولین فرصت مراجعه و تحت درمان و تشخیص بیماری قرار بگیرند.

نظارت بر اماکن تهیه، توزیع مواد غذایی و اماکن بین راهی تشدید می‌شود

از فعالیت دست‌فروشان مواد غذایی خطرناک جلوگیری می‌شود

کارشناس مسؤول اداره بهداشت مواد غذایی و بهسازی اماکن عمومی وزارت بهداشت در این خصوص اظهار کرد: نظارت بر اماکن تهیه، توزیع مواد غذایی و اماکن بین راهی تشدید و از فعالیت دست‌فروشان مواد غذایی خطرناک جلوگیری می‌شود.

وی در عین حال تاکید کرد: سلامت از جمله مقوله‌هایی است که علاوه بر وزارت بهداشت تمام ارگان‌ها از قبیل نیروی انتظامی، دستگاه قضایی، استانداری‌ و شهرداری باید درگیر باشند و به وزارت بهداشت در زمینه کنترل وبا کمک کنند.

وی بیان کرد: همچنین در بحث سالم‌سازی سبزیجات حتما رستوران‌ها هنگام تهیه سالاد نکات بهداشتی را رعایت کنند، زیرا در غیر این صورت با متخلفان برخورد می‌شود.

کارشناس مسؤول اداره بهداشت مواد غذایی یکی از راه‌های انتقال وبا را سبزیجات آلوده دانست و به ایسنا گفت: در فصل تابستان دست فروشان مواد غذایی خطرناک مثل بستنی، آب زرشک، ساندویج و فالوده و ... تحت کنترل بیشتر قرار می‌گیرند و حتی در موارد شدید از فعالیت آنها جلوگیری می‌گردد.

وی در ادامه افزود: در نامه‌ای که به فرماندهی نیروی انتظامی ارائه کرده‌ایم، ذکر شده که به نیروهای تحت امرشان این موضوع را ابلاغ کنند که در هر صورتی و در هر زمانی با نیروهای بهداشتی هماهنگ باشند و موارد مشکوک را گزارش کنند.

وی تصریح کرد: به شهرداری‌ها نیز اعلام شده که رعایت بهداشت عمومی در بازار روزها و دست‌فروشان مورد تاکید قرار دهند.

مصرف سبزی در رستوران‌های کرج ممنوع شد

رییس شبکه بهداشت و درمان کرج اعلام کرد: برای جلوگیری از شیوع بیماری وبا مصرف سبزی در رستوران‌ها و کبابی‌های شهرستان کرج ممنوع است.

مسعود رفعتی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: علت اصلی ابتلای 12 تن از کرجی‌ها به این بیماری مصرف آب و سبزی آلوده بوده است.

وی افزود: همچنین با همکاری شهرداری یگان ویژه‌ای برای جلوگیری از فعالیت وانت‌بارهای دوره‌گرد سبزی فروش در نظر گرفته شده تا از شیوع بیماری وبا در این شهرستان از طریق مصرف سبزی آلوده جلوگیری شود.

رفعتی در پایان از مردم خواست تا با رعایت بهداشت فردی و افزایش آگاهی خود در خصوص راه‌های جلوگیری از ابتلا به وبا، از شیوع این بیماری در سطح گسترده جلوگیری کنند.

 تیم پزشکی در مرز عراق مستقر شد

دکتر غلامرضا عسگری معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به اینکه استان ایلام طولانی‌ترین مرز مشترک با کشور عراق را دارد و روزانه 1500 عراقی از مرز مهران وارد کشور می‌شوند و با توجه به وضعیت نابسامان بهداشتی کشور عراق، تیم پزشکی برای کنترل دقیق در نقطه مرزی مستقر شد.

وی گفت: موارد وبا در کشور عراق مشاهده شده است اما این موارد نسبت به کشورهای افغانستان و پاکستان کمتر است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اظهار کرد: تیم پزشکی مستقر در مرز از تمامی موارد مشکوک به وبا نمونه‌گیری می‌کند و آزمایش‌های لازم را به عمل می‌آورد.

مبتلایان به وبا نیازی به قرنطینه ندارند

رییس اداره‌ بیماریهای منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: مبتلایان به وبا نیازی به قرنطینه ندارند.

دکتر سروش در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بر اساس قانون سازمان بهداشت جهانی تنها 4 بیماری

«طاعون»، «تب زرد»، «سارس» و «آبله» نیاز به قرنطینه دارند.

وی با تاکید بر این که در 75 تا 80 درصد موارد وبا بدون علامت بهبود می‌یابد، افزود: در حال حاضر طبق قانون نظام مراقبت حساسیت برای مردم ایجاد شده است که با یک اسهال ساده به مرکز درمانی مراجعه کنند.

رییس اداره بیماری‌های منتقله از اب و غذای وزارت بهداشت اضافه کرد: تمامی نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا مشخص شود که مورد مبتلا به وبا است یا خیر؟

سروش تصریح کرد: ‌در چند روز آینده با توجه به تغییر درجه‌ حرارت و آگاه‌سازی مردم خود به خود این بیماری از بین خواهد رفت.

رییس اداره بیماری‌های منتقله از آب وزارت بهداشت گفت: تمامی مرزهای شرقی کشور نیز تحت کنترل قرار دارند.

اقدامات سایر دستگاههای ذیربط

میزان کلر آب افزایش می‌یابد

مدیرعامل آب و فاضلاب تهران نیز اعلام کرد: برای آمادگی جهت مقابله با بیماری وبا در تهران، دوز کلر در آب افزایش می‌یابد و تمهیدات آزمایشگاهی مثل کنترل ورودی و خروجی آب و نمونه‌گیری انجام می‌شود.

مهندس قربانی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: طبق مکاتبات انجام شده با وزارت بهداشت و برای مبارزه با میکروب وبا، ضمن افزایش میزان کلر در آب، ورودی و خروجی تصفیه‌خانه‌ها هم به منظور نظارت بیشتر و افزایش فرآیند کار کنترل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: این افزایش کلر تا سقف یک ppm (یک در میلیونیم) مجاز است و هیچ مشکل جانبی ایجاد نخواهد کرد.

هشدارهای لازم به استخرها داده شد

در پی ابتلای 80 تن از هموطنان به بیماری وبا و تایید مرگ 3 تن، رییس فدراسیون پزشکی ورزشی، پیشگیری از گسترش این بیماری در استخرهای شنا را ضروری خواند و تاکید کرد: بخشنامه‌های هشداردهنده در این خصوص را صادر کرده‌ایم.

دکتر مهرزاد خلیلیان در گفت‌وگو با ایسنا اغلب بخشنامه‌های فدراسیون را پیشگیرانه دانست و گفت: ما تنها می‌توانیم در زمینه‌ کمک و حمایت بیشتر با وزارت بهداشت همکاری کنیم.

وی تصریح کرد: وظیفه‌ این فدراسیون و محتوای بخشنامه‌های ارسالی لزوم حفظ بهداشت است که هشدارهای لازم در جهت موازین بهداشتی برای استخرهای زیر نظر این فدراسیون ارایه شده است.

خلیلیان تاکید کرد: برخی از استخرهایی که در اختیار بخش خصوصی هستند را ما نمی‌توانیم کنترل خاصی کنیم.

رییس فدراسیون پزشکی ورزشی با تاکید بر این که فدراسیون شنا برای ارایه خدمات به تمام موسسات آماده است، خاطرنشان کرد: برخی از استخرها که در اختیار بخش خصوصی است دسترسی به آنها بسیار مشکل است و نمی‌توان کار بهداشتی خاصی انجام داد.

خلیلیان به ایسنا گفت: در صورت رویت نمونه‌ای از وبا در استخرهای خصوصی که فدراسیون پزشکی ورزشی به آنها دسترسی ندارد، این فدراسیون ابدا مسؤولیتی نخواهد داشت و خودشان مسؤول و پاسخگو هستند. برخی مجتمع‌های مسکونی در سطح کشور وجود دارد که استخرهای خصوصی در آنها وجود دارد و طبیعتا اولین هزینه‌ای که مدیران این مجموعه‌ها باید مد نظر داشته باشند حفظ نظافت و توجه به علائم هشدار دهنده از سوی نهادهاست.

وبا یک تهدید جدی است

بیماری وبا یک تهدید جدی است که با توجه به وضعیت هوا، امکان اپیدمی شدن(همه‌گیری) آن زیاد است.

محسنی‌بندپی، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان مطلب بالا اظهار کرد: باید هشدار جدی نسبت به کنترل این بیماری در مرزها و افرادی که به آن مبتلا شده‌اند صورت گیرد. هم‌چنین آگاهی و هشدار لازم به خانواده‌ها برای پیشگیری از این بیماری عفونی داده شود.

وی با بیان این‌که روز گذشته اعضای کمیسیون با ستاد بیمه درمان روستاییان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دیدار داشته‌اند، گفت: در حاشیه‌ این دیدار بحث‌های غیررسمی در مورد این بیماری و شیوع آن با معاونان وزارت بهداشت، صورت گرفت که آنها ادعا کردند که این بیماری را تحت کنترل قرار داده‌اند.

وی افزود: البته با توجه به این‌که این بیماری از طریق آب‌های آلوده، سبزیجات و میوه‌های نشسته امکان انتقال دارد، بنابراین نمی‌توان با اطمینان از کنترل آن صحبت کرد و باید در این زمینه دانش و اطلاعات مردم را بالا برده و در جهت کنترل آن دقت شود.

محسنی بندپی ابراز داشت: اولین بار این بیماری در استان قم به دلیل این‌که زوار و مسافرین در آنجا حضور دارند مشاهده شده است، اما به دلیل عفونی بودن این بیماری در استان‌های دیگر نیز شیوع پیدا کرده است.

نماینده مردم نوشهر و چالوس با ابراز تاسف گفت که نمی‌توان این بیماری را در یک استان که مرکزیت دارد کنترل کرد و ممکن است با بی‌توجهی به کل کشور انتقال یابد.

تا کنون برای ریشه‌کنی وبا برنامه‌ای اجرا نشده است

هر ساله در فصل تابستان بیماری وبا شیوع پیدا می‌کند، اما به دلیل جدی نگرفتن از سوی مسؤولان، با پایان فصل گرما، پی‌گیری در این زمینه مسکوت می‌ماند.

حجت‌الاسلام علی بنایی نماینده مردم قم در مجلس در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تا کنون برنامه‌ای برای ریشه‌کنی این بیماری در فصل گرما از سوی مسوولان ذی‌ربط اجرا نشده است. امسال تنها وزارت بهداشت آب‌فروش‌هایی که با تانکر، به محله‌ها آب می‌فروختند را جمع‌آوری کرده و کار جدی دیگری در این زمینه صورت نگرفته است.

بنایی با تاکید بر این‌که شیوع بیماری وبا را از سوی مسوولین به صورت جدی پی‌گیری می‌کنیم تا عوامل این بیماری شناسایی و نتیجه‌ قطعی آن مشخص شود، افزود: در این راستا تذکر خود را به وزیر مربوطه در صحن علنی اعلام کردیم. هم‌چنین این‌جانب از طریق کمیسیون بهداشت و درمان این مساله را پی‌گیری می‌کنم تا مسوولین مربوطه به این کمیسیون آمده و پاسخ دهند.